BUBUHUSAN ng P46 billion ang Clark International Airport (CIA) upang gamitin sa isang development plan mula sa mga pangunahing kumpanya ng mga airlines kasama ang pamahalaan bilang isang paliparan na may lumalaking ekonomiya sa Central Luzon upang maging isang preferred gateway sa Luzon.

Ayon pamahalaan at mga executives ng mga airlines na sila ay desidido na pagandahan at palawakin ang operasyon ng CIA upang maging viable ito at maging tuloy-tuloy na isang multi-airport sa darating na panahon sa Mega Manila.

“The Clark International Airport Corp. (CIAC), developer of the Clark Civil Aviation Complex, is spending at least P45.5 billion for a pipeline of seven projects aimed at increasing passenger and cargo volumes in the airport,” ayon sa Department of Transportation (DOTr)

Isa na sa proyekto ay ang pagtatayo ng P21 billion Clark World Convention and Events Hub na siyang magiging lugar para sa mga large-scale concerts. Sa pamamagitan nito umaasa ang CIAC na maaakit ang mga pasahero na magpunta sa Clark kaya tataas rin ang arrivals sa airport.

Magdadagdag din ang CIAC ng ikalawang runway na nagkakahalaga ng P12 billion upang masiguro na ang gateway ay operational kahit na ang main strip ay sarado. Magtatayo rin ng P8.5 billion food hub na itatayo malapit sa airport na makapagtataguyod ng cargo flights.

Natapos na rin gawin ang concept design ng P1.5 billion na Clark Direct Access Link, ang 2.7 kilometers road na magdudugtong sa airport palabas at papunta sa North Luzon Expressway at Subic-Clark-Tarlac Expressway.

Magkakaroon din ng mga buses at e-jeepneys mula sa kalapit na rehiyon na siyang makakatulong upang matugunan ang kakulangan sa transportasyon para sa mga pasahero.

“The goal is to add commute options from areas like CAMANAVA supporting the existing point-to-point services from Ninoy Aquino International Airport, Trinoma, Dau, Pampanga, Baguio, Dagupan City at Olongapo City,” wika ni CIAC president at CEO Arrey Perez.

Dahil dito ang Cebu Pacific na siyang pangunahing airlines sa CIA ay nangako na pag-aaralan ang expansion opportunities sa Clark. Naniniwala si Cebu Pacific president at chief commercial officer Alexander Lao na ang Clark ay mananatiling isang importanteng gateway sa mga travelers mula sa North.

Habang ang Flag carrier Philippine Airlines (PAL) naman ay nilipat ang flights mula Basco sa Clark na siyang magiging main door entry papuntang Batanes. Sinabi naman ni PAL president at COO Stanley Ng na palalawakin din sa Clark ang current connections sa Busuanga, Coron at Caticlan.

Hindi naman nababahala ang mga investors at Clark developers na magtatagumpay ang operasyon sa Clark kahit na ang karibal na airport tulad ng Ninoy Aquino International Airport ay sasailalim sa P170.6 billion na rehabilitasyon na makakapag- handle ng 60 million na pasahero sa isang taon.

“We also don’t expect the completion of the P735.63 billion New Manila International Airport (NMIA) in Bulacan, which would be the largest gateway in the Philippines, to take away Clark’s viability as an airport,” dagdag ni Perez. LASACMAR

SINABI ng Home Development Mutual Fund o Pag-IBIG Fund na maaaring mag-avail sa calamity loan program ang mga miyembro nito na apektado ng bagyong Carina at southwest monsoon o Habagat.

Sinabi ng Pag-IBIG Fund na ang programa ay maaaring ma-avail ng mga miyembro nito na tinamaan ng bagyong Carina at monsoon rains sa Metro Manila, Batangas, Cainta sa Rizal, at Baco sa Oriental Mindoro.

Ang karagdagang pondo ay ipalalabas din para sa ibang lugar kung saan maaaring magdeklara ng state of calamity.

Ang calamity loan ay isa sa short-term loan (STL) programs ng Pag-IBIG Fund na dinisenyo para magbigay ng kaginhawaan at suporta sa mga miyembro na nakatira at nagtatrabaho sa mga lugar na idineklarang isailalim sa state of calamity.

Ang mga kuwalipikadong miyembro ay maaaring humiram ng hanggang 80% ng kabuuang Pag-IBIG regular savings, binubuo ng kanilang monthly contributions, ng kanilang employer’s contributions, at akumuladong dividends earned.

“The loan is offered at an annual interest rate of only 5.95%, with payment terms of 24 or 36 months, with the first payment deferred for two months,” ayon sa Pag-IBIG Fund .

“Pag-IBIG Fund is ready to support our Filipino workers with their immediate financial needs through our cash loans. We are closely coordinating with local government units in the hardest-hit areas to ensure that aid reaches those in need promptly, in line with President Ferdinand Marcos Jr.’s directive to extend all necessary assistance to our fellow Filipinos affected by these calamities,” ayon naman kay Secretary Jose Rizalino Acuzar ng Department of Human Settlements and Urban Development at chairperson ng 11-member Pag-IBIG Fund Board of Trustees.

Samantala, ang mga miyembro na kailangan ng financial assistance sa mga lugar na hindi naman deklaradong isailalim sa state of calamity, sinabi ng Pag-IBIG Fund na available ang kanilang multi-purpose loan para matulungan ang mga ito na maka-recover mula sa pananalasa ng bagyong Carina.

Tinuran naman ni Pag-IBIG Fund CEO Marilene Acosta na ipinag-utos na niya ang pagde- deploy ng Lingkod Pag-IBIG on Wheels (LPOW) “as soon as roads become safe and passable, to ensure that our services become accessible to our members from the affected areas.”

“Through our LPOW, Pag-IBIG members can submit their calamity loan applications to finance their immediate needs, file for insurance claims if their homes mortgaged under Pag-IBIG Fund are damaged, or file for a housing loan for major home repairs,” ayon kay Acosta.

Aniya pa, maaaring magsumite ang mga miyembro ng kanilang calamity loan applications online sa pamamagitan ng Virtual Pag-IBIG.

“For members with internet access, they may accomplish, scan, and upload their Pag-IBIG Calamity Loan applications even without a Virtual Pag-IBIG account. They may also submit hard copies of all accomplished applications to their company’s accredited Fund Coordinators along with the required documents for processing,” ang sinabi ni Acosta.

“And starting Monday, July 29, members whose employers are enrolled with STL online with Employer Interface may also submit their applications via the Virtual Pag-IBIG for Employers, making the process as easy and convenient as possible. Just make sure that you have activated your Virtual Pag-IBIG Account and your Loyalty Card Plus so that we can immediately credit the proceeds of your calamity loan. We want to reassure our members that they can count on Pag-IBIG Fund for timely and reliable assistance in their time of need,” ang pahayag pa rin ni Acosta.

Samantala, mula Enero hanggang Hunyo ngayong taon, sinabi ng Pag-IBIG Fund na nakapagpalabas na ito ng kabuuang P35.32 billion na cash loans, tinulungan ang ang 1.5 milyong miyembro nito.
“Of the total, P1.14 billion were calamity loans, which helped 70,141 members recover from the effects of typhoons and other calamities,” ayon sa Pag-IBIG Fund. (Daris Jose)

SINABI ni Interior and Local Government Secretary Benhur Abalos Jr. na idineklara ang State of Calamity sa apat pang lalawigan kasunod ng pananalasa ng southwest monsoon na pinalakas ng bagyong Carina.

ISANG resolusyon ang nilabas ng Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) na pinapayagan ang unconsolidated jeepneys at UV Express na magkaroon ng operasyon sa may 2,500 na ruta na may mababang bilang ng consolidation.

Nakalagay sa LTFRB Board Resolution No. 53 Series of 2024 na ang mga unconsolidated na pampublikong sasakyan na hindi naghain ng consolidation ay pinapayagan na magkaroon ng operasyon sa may mababang bilang ng consolidated na ruta subalit kailangan pa rin sumailalim sa approval ng Local Public Transport Route Plan (LPTRP) o ang tinatawag a Route Rationalization Plan (RRP).

“To ensure the supply of public transportation in low (number of authorized units) routes, the Board hereby resolved to allow individual operators of PUJ and UVE on low NAU routes to operate on their existing routes without the need for filing an Application for Consolidation but subject to the eventual approval of the LPTRP and RRP,” ayon sa resolusyon.

Nakalagay din sa resolusyon na ang awtoridad upang makapakag operate ay binibigay sa PUJ at UV Express sa mga may mababang bilang na ruta ng consolidation subalit dapat ang kanilang mga sasakyan ay nakarehisto sa LTFRB at may valid na personal passenger accident insurance coverage.

Ang mga sumusunod ay ang mga ruta na may mababang bilang ng consolidation kung saan puwedeng magkaroon ng operasyon ang mga unconsolidated na jeepneys at UV Express:

a. Central Office – 105
b. Metro Manila – 139
c. Cordillera – 669
d. Ilocos – 161
e. Cagayan – 156
f. Central Luzon – 84
g. Calabarzon – 216
h. Mimaropa – 17
i. Bicol – 382
j. Western Visayas – 259
k. Central Visayas – 64
l. Eastern Visayas – 124
m. Zamboanga – 79
n. Northern Mindanao -25
o. Davao – 34
p. Caraga – 78

Sinabi naman ng PISTON na ang desisyon ng LTFRB tungkol dito ay epekto ng mga ginawang kolektibong aksyon ng mga manggangawa ng transportasyon tulad ng mga welga kung kaya’t napilitan ang LTFRB at si President Ferdinand Marcos, Jr. na pagbigyan ang kanilang mga kahilingan.

Ayon sa datos, may kabuuang 36, 217 na public utility vehicles (PUVs) at 2,445 na ruta ang nanatiling unconsolidated matapos ang deadline noong April 30 para sa pagpapatupad ng PUV Modernization Program (PUVMP) ng pamahalaan sa ilalim ng Department of Transportation (DOTr).

Ang isang modern jeepney ay nagkakahalaga ng P2 milyon na ayon sa Land Bank of the Philippines (DBP) at Development Bank of the Philippines (DBP), ang mga state-run banks, ay masyadong mahal para sa mga UV drivers at operators.

Sa initial na bahagi ng programa, ang mga individual na prangkisa ay kinakailangan magkaron ng consolidation upang maging isang kooperatiba o korporasyon. Dati pa na sinabi ng LTFRB na ang hindi makakapag consolidate na PUV at UV Express ay idedeklarang “colorum” pagkatapos ng deadline noong April 30.

Sinimulan ang programa noong 2017 na naglalayon na ang PUVMP ay palitan ang mga traditional jeepneys ng modern jeepneys na may Euro 4-compliant na makina upang mabawasan ang polusyon at upang mapalitan rin ang mga PUJs na hindi na roadworthy. LASACMAR

PINURI ni House Committee on Information Communications and Technology Chair at Navotas Representative Toby Tiangco si President Bongbong Marcos sa kanyang pangako sa ICT-driven development at program-delivery initiatives.

“I’m very happy that our President has included improved connectivity, expanded access to internet, cybersecurity, and streamlining digital technology in his SONA yesterday. This clearly underscores the value of technology in our country’s development goals,” saad ni Tiangco.

Sa kanyang ikatlong State of the Nation Address, tinukoy ni President Marcos ang Information Technology bilang sa isa sa mga pangunahing haligi ng kanyang administration, at itinampok ang mga pagsisikap na palakasin ang digital infrastructure ng bansa.

Pinasalamatan ni Tiangco ang pangulo sa mga pasisikap na palawikin ang access sa Free Public Wi-Fi program ng gobyerno, pagtaas ng pondo at public-private partnerships sa pagpapabuti ng imprastraktura at koneksyon na may kaugnayan sa ICT, pag-streamline ng digital technology sa national education initiatives, cybercrime prevention, at ICT-enabled services gaya ng ipinatupad kamakailan na E-gates sa mga paliparan.

“We heard throughout the President’s SONA how invaluable ICT is in crucial initiatives such as education, job generation, connectivity, disaster response, crime prevention, information management, and even delivery of services to Filipinos,” ani Tiangco.

“I welcome President Bongbong’s statement on digitalization and solar-powered technology becoming standard features in schools and classrooms as this will ensure our children will be properly prepared for jobs of the future. The government’s Free Public Wi-Fi program, along with the commitment to allocate resources for more digital tools such as computers, Smart TVs and digital notebooks, will ensure digitally-enabled learning environments that can develop highly-skilled and competitive Filipino graduates,” dagdag niya.

Iginiit ng Navotas solon ang halaga ng Pangulo na nagbibigay diin sa pangangailangan ng National Cybersecurity Plan at isang matibay na pangako na palakasin sa cyberdefense programs.

Aniya, bilang chair ng the House Committee on Information Communications and Technology, isusulong niya ang mga hakbang na kailangan para matiyak ang epektibong plano ng pangulo.

(Richard Mesa)

IPINAG-UTOS ni Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr. sa Department of Health (DOH) na magtalaga ng mga doktor at magbigay ng medical assistance sa bawat evacuation centers upang masiguro ang health conditions ng mga bakwit na apektado ng bagyong Carina.

Sa isang situation briefing, pinanindigan ni Pangulong Marcos na dapat na tiyakin ng DOH na ang evacuation centers ay mayroong mobile clinic para mag-check sa kondisyon ng mga kabataan at matatanda.

“Kailangan mayroon silang clinic sa bawat evacuation center, or at least may umiikot na medical team … can we get an instruction to the DOH that evacuation centers, kailangang madaanan ang mga bata,” ayon kay Pangulong Marcos.

“We have to get some medical, (team), kahit na ‘yung mga BHWs lang nila muna … hanggang makarating ang doctors dun. Mag assess lang sila that everybody is okay . Anybody is in need of immediate help,” ayon sa Punong Ehekutibo.

Binigyang diin ni Pangulong Marcos na ang mga doktor ay dapat na kagyat na italaga sa mga evacuation centers upang sa gayon ay kaagad silang makapaghatol sa mga matatanda na kailangan ang kanilang maintenance medicines.

Sa kabilang dako, sinabi ng Office of Civil Defense (OCD) na 189,014 pamilya o 910,536 indibidwal ang apektado ng Carina habang 123,992 pamilya o 612,961 indibiduwal ang nanuluyan sa iba’t ibang evacuation centers.

Makikita sa record na 13 indibiduwal ang nasawi habang dalawa ang napaulat na nasugatan at dalawa ang nawawala.

Samantala, pinangunahan naman ni Pangulong Marcos ang situation briefing, Huwebes ng umaga, Hulyo 25, kung saan nakapulong nito ang mga miyembro ng kanyang Gabinete na direktang may kinalaman sa ‘disaster efforts’ ng gobyerno kasama ang ibang ahensiya ng pamahalaan na kasama naman sa rescue and relief operations sa Presidential Security Command compound sa Maynila.

Ipinag-utos din ng Pangulo sa pamahalaan na tukuyin ang mga lugar na labis na hinagupit ni Carina para madetermina kung saan at ano ang klase ng agarang tulong na ipagkakaloob sa mga apektadong residente. (Daris Jose)