TINIYAK ng Department of Agriculture (DA) sa publiko na nakahanda ang Pilipinas para sa anumang posibleng anthrax outbreak sa bansa.

Siniguro rin ng departamento na ang Bureau of Animal Industry (BAI) ay may kakayahang mag-produce ng bakuna laban sa nakakahawang sakit.

auna rito, ipinag-utos ng Thailand na mahigpit na bantayan ang livestock matapos mapaulat ang anthrax outbreak sa Laos kung saan may 50 katao ang napaulat na tinamaan ng anthrax.

Nagkaroon na kasi ng outbreak ng anthrax sa Laos.

“Ang Bureau of Animal Industry ay may nakahandang anthrax vaccine, at importante lang na mabakunahan para ma-prevent ang pagkalat ng anthrax,” ayon kay Dr. Constante “Dante” Palabrica, assistant secretary for livestock ng DA.

Ang BAI, aniya pa rin ay mayroong “seed virus” kaya’t posibleng makapagproduce ang Pilipinas ng sariling nitong anthrax vaccine.

“Itong seed virus na ito ay Philippine seed virus so hindi ito nanggaling kung saan. We’re ready for that—the Department of Agriculture is ready,” aniya pa rin.

Sa kabilang dako, hinikayat naman ng DA ang mga magsasaka na kaagad na I-report sa provincial veterinarians ang mga pinaghihinalaang kaso ng anthrax infection habang ang gobyerno ay nagbibigay ng “free testing.”

Ang ilan aniyang palatandaan na ang hayop ay positibo sa anthrax ay kung ayaw ng mga itong kumain, may lagnat at nag-develop ng vesicles.

“Our government gives free tests on this, and actually the anthrax vaccine is given for free. Lahat nang ito ay subsidized by the DA’s budget,” ayon kay Palabrica.

Dahil ang anthrax ay maaaring maisalin o mailipat sa tao dahil sa “zoonotic in nature” nito, maaari aniyang maging dahilan ito ng pagkamatay ng isang tao na may comorbidity.

“Kailangan tawagan agad ang provincial veterinarian para ma-test agad, kasi zoonotic ito, pwede itong i-transfer sa tao. Any disease na zoonotic, especially kapag may have comorbidity, it can be fatal,” aniya pa rin.

Dahil dito, ang mga hayop na positibo sa infectious disease ay hindi na dapat kainin pa.

“Huwag nilang kakatayin iyon dahil nga zoonotic pwedeng ilipat sa tao, tumawag sa beterinaryo at nang ma-check nang husto. Mahirap naman na hindi na kumain ‘yung baka, anthrax na kaagad. Kailangan ng scientific and science-based analysis dito,” babala nito.

Tinuran pa ni Palabrica na ang Pilipinas ay mayroong isang bakuna lamang para sa anthrax.

“Well, as of now, there is only one vaccine for anthrax, kasi kailangan homologous, meaning kung ano ang tumama ‘yun din ang dapat ang i-produce, hindi tayo pwedeng kumuha ng ibang anthrax vaccine sa labas ng Pilipinas. Ang maganda [ay] mayroon tayong seed virus,” ang litanya nito.

Ang pagpapabakuna aniya ang tanging paraan para mapigilan ang pagkalat ng anthrax.

Nilinaw ni Palabrica na hindi naman mabilis na kumalat ang Anthrax, hindi katulad ng African Swine Fever (ASF), itinuturing na “highly contagious at deadly viral disease” na labis na nakaaapekto sa domestic at feral swine sa lahat ng edad.

Winika pa ni Palabrica na ang ruminants, malaking grupo ng herbivores na may four-chambered stomach, ang kadalasan na apektado ng anthrax.

“Kaya nga kapag namatay [due to anthrax] kailangan ibaon sa lupa kasi spores ‘to, eh. Spores na madaling maka-transfer sa ibang animals kaya kailangan ibaon ang mga namamatay ng anthrax,” ani Palabrica,” sabay sabing “This [anthrax] is an infectious disease so you will see viremia, kapag sinabing viremia sa veterinarian, umiikot sa buong katawan ng animal.”

Samantala, na-monitor naman ng DA ang anthrax sa Northern Luzon, may ilang buwan na ang nakalipas subalit sinabi ni Palabrica na ang sitwasyon ay “under control.”

Nagpadala na aniya ang ahensiya ng bakuna sa mga apektadong lugar.

(Daris Jose)

BINALAAN  ni Bureau of Immigration (BI) Commissioner Norman Tansingco ang publiko hinggil sa nadiskubre nilang panibagong human traffic­king scheme na nanghihikayat ng mga kababaihan upang magtrabaho bilang sex worker sa ibang bansa.

Ayon kay Tansingco, isang babaeng biktima ng naturang bagong trafficking scheme ang nasagip nila noong Marso 22 sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA) Terminal 3 habang nagtatangkang lumabas ng bansa patungo sa Kota Kinabalu, kasama ang kanyang umano’y ‘partner.’

Nagpakilala umano ang male trafficker at kanyang biktima bilang live-in partners na bibiyahe sa abroad upang magbakasyon.

Gayunman, nang i-check ng immigration officers ang rekord ng lalaki ay nadiskubreng kabibiyahe lang nito sa Malaysia kama­kailan at may kasama rin itong ibang babae na ipinakilala rin niya bilang live-in partner.

Ang naturang babae ay hindi pa umano bumabalik sa Pilipinas hanggang sa kasalukuyan.

Nabatid na ang biktima ay kaagad na itinurn-over sa Inter-Agency Council Against Trafficking (IACAT) para sa assistance, habang ang trafficker ay posibleng maharap sa kasong paglabag sa Expanded Anti-Trafficking in Persons Act of 2022.

Nanawagan din si Tansingco sa mga kababaihan na huwag pumayag sa mga ganitong kondisyon upang makapagtrabaho lamang sa ibang bansa upang makaiwas sa kapahamakan.

Tinukoy pa niya ang isang kaso noong 2023 kung saan ang biktima ay ilegal na isinakay sa isang sailboat sa Palawan upang ibiyahe sa Malaysia.

Ang biktima ay ibiniyahe umano sa mabubundok na lugar upang marating ang isang hotel sa Sibu, Malaysia kung saan sila ibinabahay bilang sex workers.

Doon ay binihag umano ang babae at hindi pinapakain hanggang hindi ginagawa ang iniuutos sa kanya ng kanyang mga captors.

Pinuwersa rin umano siya ng mga ito na sumailalim sa aborsiyon matapos na madiskubreng siya ay nagdadalang-tao. (Gene Adsuara)

PINURI ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr., ang pagtutulungan ng mga law enforcement agencies at international partners sa matagumpay na pag-aresto kay dating congressman Arnolfo “Arnie” Teves Jr. sa Timor-Leste.

Tiniyak ni Pangulong Marcos na gagawin ng gobyerno ang lahat ng kinakailangang aksyon para ibalik si Teves sa Pilipinas upang harapin nito ang mga kaso na isinampa laban sa kanya.

“I assure the Filipino people that we will spare no effort in ensuring that justice will prevail in this case,” ayon kay Pangulong Marcos.

Sa kabilang dako, ipinaabot naman ng Punong Ehekutibo ang kanyang taus-pusong pasasalamat sa lahat ng mga kabilang sa nasabing operasyon para sa hindi matatawaran at matibay na dedikasyon para panindigan ang kapayapaan at kaayusan.

Sa ulat, kumpirma ng Department of Justice (DOJ) na dinakip ng mga awtoridad ng Timor-Leste si Teves habang naglalaro ng golf.

Si Teves ang itinuturong utak umano sa masaker sa Negros Oriental noong Marso 2023 na ikinasawi ng 10 katao, kabilang ang gobernador na si Roel Degamo.

Sa naging pahayag ng DoJ, naka-post sa Facebook page ng Presidential Communication Office, sinabing dinakip si Teves sa Dili East Timor dakong 4:00 pm nitong Huwebes habang naglalaro ng golf.

“Today’s apprehension of Teves is a testament to the power of international cooperation. It sends a clear message that no terrorist can evade justice and that nations stand united in safeguarding the safety and security of their citizens,” pahayag ni DOJ Secretary Jesus Crispin “Boying” Remulla.

Nakikipag-ugnayan na umano ang mga awtoridad ng Pilipinas sa mga awtoridad ng East Timor para maibalik sa bansa si Teves.

“Face your long-delayed trial without setting any conditions, face the courts squarely,” sabi ni Remulla sa dating kongresista.

Marso 2023 nang salakayin ng mga armadong lalaki ang tahanan ni Degamo sa Pamplona, Negros Oriental, at pinagbabarilin ang mga tao na nandoon pati na ang gobernador.

Nasawi si Degamo at siyam na iba, habang marami pa ang nasugatan.

May kinakaharap ding kaso si Teves sa hiwalay na pagpatay sa tatlong tao sa Negros Oriental noong 2019.

Nang mangyari ang masaker, nasa labas ng bansa si Teves at hindi na umuwi ng bansa. Hanggang sa matukoy na nasa East Timor siya at humihiling ng asylum.

Noong Agosto 2023, idineklara si Teves na terorista ng Anti-Terrorism Council, kasama ang 11 iba pa.

Pinatalsik din siya ng liderato ng Kamara de Representantes bilang kongresista dahil sa hindi na niya nagagampanan ang kaniyang trabaho bilang mambabatas.

Dati nang itinanggi ni Teves ang mga alegasyon laban sa kaniya. Iginiit din niya na may banta umano sa kaniyang buhay. (Daris Jose)

HINIKAYAT ng Department of Health (DOH) ang publiko na magpabakuna matapos ang biglang pagtaas ng bilang ng mga naitatalang kaso ng pertussis o ubong dalahit at measles o tigdas sa bansa.

Sa datos ng DOH, sa unang 10-linggo ng nakalipas na mga taon ay mababa lamang ang naitatalang mga kaso ng pertussis.

Nasa 52 noong 2019 at 27 noong 2020.

Sa kasagsagan ng COVID-19 pandemic noong 2021, pitong kaso lang habang dalawa noong 2022.

Sa unang taon matapos alisin ang pandemic restrictions nitong 2023, nakapagtala ng 23 pertussis cases, sa kaparehong panahon.

Gayunman, sa unang 10-linggo ng 2024 ay biglang tumaas ang kaso sa 453.

Samantala, hanggang noong Pebrero 24, 2024 naman, nakapagtala ang DOH ng kabuuang 569 measles at rubella cases sa bansa.

Ayon sa DOH, ang disruptions sa routine immunization at primary care noong panahon ng pan­demya ang nakikita nilang pangunahing dahilan nito.

Ang Pertussis, na kilala rin sa tawag na whooping cough ay isang highly contagious bacterial respiratory infection na nagdudulot ng influenza-like symptoms ng mild fever, sipon at ubo na tumatagal ng pito hanggang 10-araw matapos ang exposure.

Ang Pertussis ay maaaring gamutin ng antibiotics ngunit pinakamahusay pa rin ang bakuna upang ito’y maiwasan.

Samantala, ang Measles naman o tigdas, ay highly contagious din at madaling maihawa ng mga infected indivi­duals sa pamamagitan ng hangin, partikular na sa pag-ubo at pagbahing.

Kabilang sa mga sintomas nito ay mataas na lagnat, ubo, runny nose, at body rash.

Wala umanong ­ispesipikong lunas sa virus na nagdudulot ng measles ngunit ang bakuna ang pinakamabisang proteksiyon dito. (Daris Jose)

NAGLABAS na ng warrant of arrest ang Senado laban kay Kingdom of Jesus Christ (KOJC) leader Pastor Apollo Quiboloy.

Inatasan ni Senate Presi­dent Juan Miguel Zubiri ang Office of the Sergeant-At-Arms na arestuhin at ikulong si Quiboloy sa kanilang tanggapan.

Sinabi ni Zubiri na pinatawan ng “contempt” si Quiboloy noong Marso 5, 2024 dahil sa paulit-ulit na pag-isnab sa pagdinig ng Senate Committee on Children, Family Relations and Gender Equality na pinamumunuan ni Sen. Risa Hontiveros noong Enero 23, Pebrero 19, at Marso 5.

Binanggit din ni Zubiri na tanging abogado lamang ang ipinadala ni Quiboloy sa halip na personal na magpakita sa hearing.

Iniimbestigahan ng komite si Quiboloy dahil sa napaulat na paglabag sa human trafficking, rape, sexual at child abuse.

“The Sergeant-At-Arms is hereby directed to carry out and implement this Order and make a return thereof within twenty-four (24) hours from its enforcement,” nakasaad sa Order.

Samantala, binanggit din ni Zubiri na kung dadalo si Quiboloy sa susunod na hearing ay makakaiwas na ito sa contempt at hindi na kailangang arestuhin.

Ipinaliwanag ni Zubiri na hindi layunin ng order of arrest na parusahan ang isang tao kundi tiyakin na ang pagdinig ay makapangyarihan at sinusunod. (Daris Jose)

KINONDENA ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. ang pananambang sa apat na sundalo sa Maguindanao del Sur.

Sa official X o dating Twitter account ni Marcos, sinabi nito na lalo pang pag-iigihan ng pamahalaan na labanan ang terorismo sa bansa.

“We strongly condemn the cowardly ambush that targeted four of our courageous soldiers in Maguindanao del Sur on March 17,” pahayag ng Pangulo.

“This despicable act only strengthens our resolve to eradicate terrorism from the region and our entire nation,” dagdag niya.

Tiniyak din ni Marcos sa pamilya ng apat na sundalo na bibigyan ng hustisya ang kanilang pagkamatay.

Iniutos na rin ng Pangulo ang agarang pagbibigay ng benepisyo, tulong at suporta sa pamilya ng mga biktima.

Nabatid na ang naturang mga sundalo ay pabalik na sa kanilang patrol base matapos mamalengke ng pagkain para sa “iftar” ng mga nag-aayunong kapatid na Muslim nang bigla silang inatake.

Ayon kay Philippine Army Chief Lieutenant General Roy Galido, isinasagawa ng tropa ang pa-iftar tuwing Ramadan bilang pakikiisa sa mga sibilyang Muslim na pinoprotektahan ng mga sundalo.

Tiniyak ni Galido na hindi titigil ang Philippine Army hangga’t hindi napapanagot ang mga responsable sa karumal-dumal na krimen. (Daris Jose)

IPINAKITA sa media ni House Secretary General Reginald Velasco ang detention center sa Kamara kung saan ‘ikinukulong’ ang mga personalidad na na-cite for contempt. Dito aniya, idedetine si Quiboloy sa sandaling maaresto ito.

Una nang nagbotohan ang House committee on legislative franchises para i-cite for contempt si Quiboloy matapos na hindi dumalo sa pagdini ng komite kaugnay sa panukalang pagbawi sa prangkisa ng Swara Sug Media Corporation, na siyang nago-operate sa Sonshine Media Network International (SMNI).

May ilang CCTV cameras isa detention center na minomonitor ng Legislative Security Bureau.

Dalawa ang kuwarto nito kung saan ang isa ay okupado ng isang resource person na na-cite for contempt habang ang isa ay bakante pa. Kawa ito may air-condition, tatlo ang bathrooms: men’s room, women’s room, at restroom for persons with disability.

Sinabi ni Velasco na isang “pleasant” detention center ang naghihintay sa religious leader kung saan inaasahan na ipalalabas ang warrant of arrest laban dito sa susunod na linggo.

Ayon pa kay Velasco, maaari naman dalawin ng kaanak ang religious leader sa kanyang detention center. (Vina de Guzman)

NILINAW ng Department of Environment and Natural Resources (DENR) na ilang buwan nang may “temporary closure order” ang isang kontrobersyal na resort na itinayo sa paanan ng Chocolate Hills sa Bohol.

Laman ng batikos ang The Captain’s Peak Garden and Resort sa gilid ng tanyag na burol, na una nang idineklarang protected area buhat ng Proclamation 1037 ni dating Pangulong Fidel V. Ramos taong 1997.

“In the case of the Captain’s Peak Resort, the DENR issued a Temporary Closure Order last September 6, 2023, and a Notice of Violation to the project propo- nent last January 22, 20224 for operating without an [Environ- mental Compliance Certificate],” wika ng kagawaran, Miyerkules.

“As of March 13, 2024, the Regional Executive Director Paquito D. Melicor issued a Memorandum directing PENRO Bohol Ariel Rica to create a team to conduct inspection at Captain’s Peak for its compliance with the Temporary Closure Order.”

Ang naturang proklamasyon ay nagdeklara sa Chocolate Hills bilang isang “national geological monument” at “protected landscape,” na siyang pagkilala sa kakaibang geological formation.

Paglilinaw ng DENR, mahalag- ang ma-cover ng ganitong prokla- masyon ang nasabing “natural wonder” para sa mga paparating na henerasyon. Nirerespeto naman daw aniya ng gobyerno ang karapatan at in- teres ng landowners para sa mga pribadong lupaing tinituluhan bago maging epektibo ang Proclamation 1037. Gayunpaman, maaaring magpatupad daw ng ilang paghihigpit o regulasyon sa paggamit ng protected area. Ang mga restriksyon at regu- lasyong ito ay inililinaw aniya sa en- vironmental impact statement bago maglabas ng ECC sa mga proyekto.

“The declaration aimed to preserve the iconic landscape of the Chocolate Hills and promote sustainable tourism while protecting the biodiversity and environmental integrity of the area,” dagdag pa ng tanggapan ng gobyerno. Samantala, nilinaw naman ng Department of Tourism (DOT) na hindi akreditado ng kagawaran ang naturang establisyamento.

Ang matindi pa, ni hindi man lang daw ito nag-apply para rito. “The Captain’s Peak Resort Development in Chocolate Hills is not an accredited tourism estab- lishment under the auspices of the [DOT’s] accreditation system, and there is no pending application for accreditation for the same,” ayon sa pahayag na ipinaskil ni Tourism Secretary Christina Garcia Frasco.

“While development is essen- tial for growth and progress, it must be conducted in harmony with environmental and cultural preservation.”

Hinihikayat din ngayon ng DOT ang mga ahensya ng pamahalaan, pribadong sektor at lokal na komunidad na magtulungan para maging sustainable at responsable ang tourism practices para na rin mapanatili ang integridad ng mga “natural heritage” ng bansa. Kilala ang Chocolate Hills sa buong mundo dahil nagmimistula itong bundok ng tsokolate tuwing tag-init. Matatandaang pinangala- nan ang isla ng Bohol bilang un- ang UNESCO Global Geopark ng Pilipinas noon pang 2023.

Agosto nang taong ‘yon nang ireklamo ng ilang Boholano ang pagtatayo ng naturang languyan dahil sa posibleng pagkasira ng lugar, bagay na nakatayo aniya sa pribadong lupain. Kinekwestyon ng ilang social me- dia users ang konstruksyon nito mat- apos kamalat ang isang viral video, dahilan para ipanawagan nang mara- mi ang pagpreserba sa kagandahan ng mga burol. (Daris Jose)