SINABI ni Philippine Ambassador to US Jose Manuel Romualdez na ang West Philippine Sea (WPS) ang “real flashpoint” para sa armed conflict sa Asya at hindi ang isyu ng Taiwan.

Sa pagsasalita ni Romualdez sa Consular Corps of the Philippines, nagpahiwatig ito na ang tensyon sa mga nakalipas na buwan sa pagitan ng Pilipinas at China ay mas nakaaalarma kaysa sa posibilidad na Asian power sa pagsalakay sa Taiwan.

“The real problem and the real flashpoint, which is why I’m telling you how critical it is for us. The real flashpoint is in the West Philippine Sea,” ayon kay Romualdez.

Ang West Philippine Sea ay ang opisyal na pagtatalaga ng pamahalaan ng Pilipinas sa mga silangang bahagi ng Dagat Timog Tsina na nakapaloob sa eksklusibong sonang ekonomiko ng Pilipinas. Malimit ding ginagamit ang katawagan kahit hindi angkop upang matukoy ang kabuoan ng pinagtatalunang dagat.

Winika ni Romualdez na ang umiigting na tensyon sa pagitan ng Tsina at Taiwan ay maituturing na “key concern” subalit ang pag-takeover ng China ay kalkuladong panganib.

Kinonsidera kasi ng Beijing ang Taiwan bilang isang ‘rogue province’ matapos na mahiwalay ito mula sa mainland noong 1949.

Ayon kay Romualdez, si Chinese President Xi Jinping “is not going to make a move unless he is absolutely sure that he can militarily take over Taiwan.”

“Deterrence is the only way to stop them from going into that kind of situation. So we’re hoping that every morning when President Xi wakes up he’s going to say, ‘Today’s not the day’,” aniya pa rin.

Makailang ulit nang nakaranas ng mapanganib na pagmamaniobra ang Philippine vessels para sa pagpa- patrol at resupply missions sa Philippine-claimed features sa resource-rich waters mula sa Chinese ships, kabilang na ang laser-pointing incident, nagresulta ng muntikang banggaan sa karagatan.

“The aggression that we are now facing is very real,” ayon kay Romualdez na hindi naman pinangalanan ang Tsina sabay sabing “Never in our lifetime even during World War II did we face such a challenge because this country will not let up on their claim in many of our territorial waters.

Ang mga hindi inaasahang sitwasyon sa katubigan ang dahilan naman kung bakit hindi makatulog sa gabi si Pangulong Ferdinand Marcos Jr. at iba pang opisyal ng bansa.

“All of these skirmishes that are happening there, there can be one major accident and either one of our countries the US or the Philippines can invoke the MDT and when we do, a commitment made by the US or the commitment we made will happen and then all hell breaks loose,” ayon kay Romualdez.

Samantala, ang Mutual Defense Treaty ay isang defense agreement na tinintahan noong 1951 sa pagitan ng Maynila at Washington. Kapuwa nangako ang dalawang magkaalyado na magtulungan sa oras na ang isa ay maging ‘subject’ ng armed attack sa rehiyon.

Sa gitna ng umiinit na situwasyon sa pagitan ng Pilipinas at Tsina, paghahain ng daan-daang diplomatic protests, demarches, at pagsa- summon sa mga envoys, sinabi ni Romualdez na “diplomacy is still the best option to pursue rather than engage in any conflict.”

“That’s what we are working hard on. We want to avoid having to find a situation where we will have to call each other saying we want to invoke the Mutual Defense Treaty, you have to defend us because the Chinese are already on our shores,” aniya pa rin.

“We hope it will never happen,” dagdag na wika nito. (Daris Jose)

IPINAG-UTOS ni Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr. ang integrasyon o pagsama ng technical and vocational education and training (TVET) sa curriculum ng senior high school (SHS).

Ang direktiba ay ibinigay ng Pangulo sa sectoral meeting sa Palasyo ng Malakanyang, layon na matiyak na ang mga SHS graduates ay “ready and employable for the workforce.

“President Marcos stresses the need to reskill and upskill our workers, in order to meet the demands of the current and future labor market here in the Philippines and of course globally,” ayon kay Malacañang Press Briefer Daphne Oseña-Paez sa press briefing.

“The President expressed the importance of consulting industries and government agencies, so that skills training and education are aligned with the goal of future employability. This is of course in keeping with achieving the goals of Ang Bagong Pilipinas,” dagdag na wika nito.

Sinabi naman ni Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) director general Suharto Mangudadatu na ang SHS graduates ay mabibigyan ng “National Competency Skills” certification, bukod pa sa kanilang diploma, upang mabigyan sila ng mas mataas na pagkakataon na makakuha ng trabaho.

Tinuran naman ni TESDA deputy director general for Policies and Planning Rosanna Urdaneta na ang naging direktiba ng Pangulo ay magiging “more advantageous” para sa mga SHS students dahil mapapahusay nito ang kanilang ’employability.’

“Sa mga mag-aaral po, mayroon na sila diploma, may national certificate po sila na kung kakailanganin nila because nagkaroon ng problema at kakailanganin nolang magtrabaho, hindi sila makapag-college agad, mayroon po silang national certificate. They can go to a company or an industry, and they will be able to tell na may competencies po kami dito sa area na ito,” aniya pa rin.

Sinabi pa rin ni Urdaneta na technical working group (TWG) ay lilikhain para talakayin ang “nitty gritty” ng SHS’ curriculum development.

Ang TWG ay bubuuin ng TESDA, Department of Education, Commission on Higher Education, at Department of Labor and Employment.

Magkakaroon ng pilot testing ng planong integrasyon ng TVET sa SHS curriculum.

Ang TWG ang pipili ng mga rehiyon kung saan gagawin ang pilot testing, may ilang dahilan ang kinokonsidera kabilang na ang “poverty incidence and the largeness, mediumness, and smallness of a region.”

“We have initially selected some regions pero we want to vet it with our counterparts,” Urdaneta said. “Hindi po ganun kadali ito. Kahit po kami na matagal na po sa serbisyo ng edukasyon, sinasabing hindi ito madali, pero possible. So, kailangan po talagang umpisahan na namin ngayon,” aniya pa rin.

Samantala, sinabi pa rin ni Urdaneta na mayroon ding plano na muling sanayin ang mga guro upang magawa ng mga ito na ma-contextualize ang TVET programs.

Ang pagsasanay ay unang gagawin sa mga pampublikong paaralan. (Daris Jose)

INAKUSAHAN ng Philippine Coast Guard (PCG) ang kanilang Chinese counterpart ng jamming sa signal ng tracking system ng mga barko ng Pilipinas ng ilang beses sa mga kinakailangang operasyon  sa West Philippine Sea (WPS) na pinipigilan makapag-broadcast ang mga barko ng kanilang mga posisyon sa dagat.

Sinabi ni PCG spokesperson for the West Philippine Sea Commodore Jay Tarriela na naobserbahan nito sa rotational deployment ngayong buwan ng PCG at Bureau of Fisheries and Aquiatic Resources (BFAR) ships sa Bajo de Masinloc  na may mga pagkakataon na ang kanilang barko ay hindi makapag-transmit ng kanilang automatic identification signals (AIS).

Noong Pebrero 22, binanggit ni Tarriela na humarang umano ng China Coast Guard (CCG) ang AIS ng BRP Datu Sanday ng BFAR, na idineploy para mag-supply ng gasolina at matiyak ang seguridad ng mga mangingisdang Pilipino upang suportahan ang press release ng China sa matagumpay na pagtataboy sa mga barko ng Pilipinas.

Sinundan ng pagpapalabas ng pahayag ng CCG sa kanilang official website na itinaboy nila ang BRP Datu Sanday nang iligal itong pagpasok katubigan na katabi ng Huangyan Dao ng China.

“We also noticed this occurrence during the last deployment of BRP Teresa Magbanua and BRP Datu Tamblot. Through such jamming, any commercial AIS monitoring cannot also disprove such statements because they may not be able to find our vessels,”sabi ni Tarriela. GENE ADSUARA

NABIGO ang Pilipinas na mapagtagumpayan ang target na makalabas sa Financial Action Task Force’s (FATF’s) “grey list” nitong Enero 2024.

Subalit tinanggap ng pamahalaan ang pagbanggit sa lokal na pagsisikap para tugunan ang mga concern ng watchdog.

Sa ulat na may petsang Pebrero 23, inilagay ng FATF ang Pilipinas sa ilalim ng “increased monitoring,”nagpapahiwatig na ang hurisdiksyon ay aktibong gumagana kasama ang “strategic deficiencies” sa pagsisikap kontra “money laundering, terrorist financing, at proliferation financing.”

Nauna nang sinabi ng Anti-Money Laundering Council (AMLC) na layon ng gobyerno na makalabas o makaalis sa listahan nitong January 2024, matapos makasama sa listahan noong 2021.

Ang progreso sa anti-money laundering and combating financing of terrorism (AML/CFT) ay masusing nirebisa ng FATF noong Oktubre 2023, matapos na mabigo ang Pilipinas na mapagtagumpayan ang target nito sa January 2023 deadline na ibinigay ng watchdog.

“Since June 2021, when the Philippines made a high-level political commitment to work with the FATF and APG (Asia/Pacific Group on Money Laundering)… the Philippines has taken steps towards improving its AML/CFT regime, including identifying and investigating TF (terrorism financing) cases,” ayon sa FATF.

Winika pa rin nito na kailangang ipagpatuloy ng Pilipinas na trabahuhin at gawin ang action plan nito kabilang na ang pagpapakita ng epektibong risk-based supervision ng designated non-financial businesses and professions (DNFBPs).

Tinuran ng FATF na kailangan din na trabahuhin ng Pilipinas at ipakita na ang mga supervisor ay gumagamit ng kontrol para tugunan ang panganib na nakaugnay sa casino junkets, at palakasin ang pag-streamline sa access ng mga law enforcement agencies para sa kapaki-pakinabang na ownership information na dapat ay up-to-date.

Sinabi naman ng watchdog na kailangan din na maipakita ng bansa na tumaas ang imbestigasyon at paglilitis laban sa money laundering at sa prosekusyon ng terrorism financing cases.

“The FATF urges the Philippines to swiftly implement its action plan to address the above-mentioned strategic deficiencies as soon as possible as all deadlines expired in January 2023,” anito.

Tinanggap naman ng AMLC ang pinakabagong ulat sabay sabing tinukoy ng FATF ang mga hakbang ng Pilipinas para mapagbuti ang AML/CFT regime nito. (Daris Jose)

INIULAT ng Government Service Insurance System (GSIS) na tumaas ng 70% ang net income nito para sa nakalipas na taon sa gitna ng makabuluhang paglago ng ‘equity holdings at fixed income portfolio” nito sa nasabing panahon.

Sinabi ng GSIS na ang net income nito ay tumaas ng P113.3 billion mula P66.4 billion noong 2022, habang ang kabuuang comprehensive income ay tumalon sa P143.4 billion mula sa P3.6 billion, tumaas din ang kinita ng 33% o P311.3 billion mula P234.9 billion.

Tinuran pa ng GSIS na ang equity holdings nito ay nakitaan ng P8.2-billion mark sa market growth noong 2023 kontra sa P37.4-million loss noong 2022, habang ang akumulasyon na 3.6 billion shares sa Metro Pacific Investments Corp. (MPIC) ay nagresulta naman ng “one-time gain” na P13.6 billion.

Idinagdag pa nito na ang $300-million investment sa Global Infrastructure Partners Emerging Markets Fund sa nasabing panahon ay sumasalamin sa pagtutok sa oportunidad sa private equity market.

Pagdating sa loans o pautang, winika ng GSIS na ang multipurpose loan segment nito ay nakitaan ng paglago sa P209.6 billion mula sa P157.7 billion sa nakalipas na taon, inilunsad ng ahensiya ang MPL Flex retail loan, kasama ang muling pagbisita sa pagkakaloob ng corporate loans at project finance transactions.

Iniulat din ng GSIS ang record-high P9.8 billion sa gross premiums nakapaloob para sa non-life insurance business nito sa nakalipas na taon, nagmarka ng 44% pagtaas mula sa P6.8 billion noong 2022. Ang net worth nito ay nananatili sa P51.26 billion.

“Other comprehensive income, excluding the remeasurement on insurance and contract reserves, increased to P30 billion. This marks a P93-billion increase, which includes P57 billion from mark-to-market gains on the back of high-interest rate peso-denominated fixed income products,” ayon sa ulat.

“GSIS remains to be strong as we continue to search for yield to boost its generation of revenue. To this end we have increased focus on alternative investment including PE and real estate,” ayon kay President and General Manager Jose Arnulfo “Wick” Veloso.

“We continue to push and do our best to boost long-term profitability of the GSIS and support the overall economy. We strive to establish a diversified portfolio by securing new investment opportunities,” dagdag na wika nito.

Sa ilalim ng charter nito, ang GSIS ay may mandato na tiyakin na ang mga miyembro nito ay nakasisiguro laban sa paglitaw ng ilang kaganapan kapalit ng kanilang monthly premium contributions.

Entitled ang mga ito sa benepisyo gaya ng “life insurance, separation or retirement benefits, at disability benefits.”

Ito rin ang magsisilbing administrator ng General Insurance Fund, mangangasiwa sa insurance coverage hanggang government assets at properties na mayroong government-insurable interests. (Daris Jose)

TUMAAS ng 78% o P58 bilyon ang Medical Assistance for Indigent and Financially-Incapacitated Patients (MAIP) ngayong taon ng 2024.

Ang MAIP ay isang national initiative na naglalayong magbigay ng tulong pinansiyal para sa mga  underprivileged patient.

Matatandaan na umabot lamang sa ₱32.6 billion budgetary provision sa 2023 General Appropriations Act (GAA).

Ang pagtulong ay mas mataas kaysa sa 2024 General Appropriations Bill level na P22.264 billion.

“Among the many things that the pandemic underscored the past few years, not just in the Philippines but all over the world, is our need for equity-focused health care. Historically, health discrepancies endure among marginalized groups, which is why our government is doing its best to give every Filipino, especially the most vulnerable, access to fair and quality medical care,” ang ibinahagi ni Department of Budget and Management (DBM) Secretary Mina F. Pangandaman.

Ang MAIP ay ginagamit para sa pagpapa-ospital at medical support ng indigent at financially incapacitated patients kabilang na ang “in-patient, out-patient, comprehensive check-ups at emergency services” at maging ang droga, medisina at professional fees. Maliban sa mga indigent individuals, iyong mga ipinakita ang kanilang walang kakayahan na magbayad o gumastos sa mga kiinakailangang gastusin  para sa kanilang medical treatment ay makatatanggap ng medical assistance.

Sa ilalim ng Bagong Pilipinas, masigasig si Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr. para i-improve ang pangkalahatang healthcare system ng bansa at gawing mas accessible ang tulong medical sa mga Filipino, kapwa ay instrumental para makamit ang socio-economic goal ng kasalukuyang administrasyon.

Sakop ng programa ang DOH Hospitals, Specialty Hospitals, State Universities and Colleges (SUC), Local Government Units (LGUs) at iba pang health facilities, kapuwa pribado at pampubliko.

“Subject to the guidelines issued by the DOH. For accountability and research purposes, the Department of Health (DOH) posts on its website the name of recipient hospitals and the age, gender, city, municipality, and the disease of indigent and financially incapacitated beneficiaries,” ayon sa ulat. (Daris Jose)

TARGET ng Philippine Embassy sa Kuala Lumpur  na makapagrehistro ng 550,000 “stateless” Filipino sa Sabah, at sa kalaunan ay makapagbigay sa mga ito ng serbisyo na available para sa mga mamamayang Filipino.

Tinatayang may 770,000 Filipino sa Sabah, 550,000 mulasa bilang ng mga ito ay undocumented, ayon kay Filipino citizens, the Department of Foreign Affairs (DFA) Undersecretary Eduardo Jose de Vega.

“The embassy provides no timeline. It is an ongoing project that will take years. We do not have a permanent office in Sabah,” ayon kay de Vega.

Sinabi pa ni De Vega na karamihan sa mga undocumented nationals ay kulang sa identification documents.

Sa kabilang dako, sinabi naman ni Philippine Ambassador-designate to Malaysia Maria Angela Ponce na ang embahada ay nagpadala ng misyon para makapagbigay ng civil registry services sa lahat ng mga Filipino sa lugar.

Tinuran nito na sa ilalim ng Malaysian laws,ang mga indibiduwal na hindi Malaysian nationals o permanent residents ay hindi makakapag- access ng edukasyon doon, dahilan upang ang embahada ay makipagtulungan sa non-government organizations para makapagbigay sa mga ito ng alternatibong learning centers.

Para sa health care, nakikipagtulungan na rin ang embahada sa Department of Health para makapagbigay ng basic health services sa mga ito. (Daris Jose)

INATASAN ni Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr. ang mga health officials na pag-aralang mabuti ang pagtatatag ng tinatawag na pharmaceutical economic zones o “pharma-zones” para maibaba ang presyo ng medisina at masiguro ang episyenteng proseso ng regulasyon.

Sa isinagawang sectoral meeting sa Malakanyang, araw ng Martes  ukol sa pag-streamline sa drug regulatory  processes sa bansa, sinabi ni Pangulong Marcos na ang pharma-zones ang tutugon sa development at pag-manupaktura ng common generic drugs  na magpapalakas sa local na suplay at ibaba ang presyo sa “true generic level similar to India.”

“Pharma-zones should reduce prices. For the moment, ‘yung mga critical sa atin ngayon, we are hoping to follow the one that has been introduced in India, for example, naibaba talaga nila ‘yung presyo ng kanilang drugs at saka nakapag-export pa sila,” ayon sa Pangulo sa naturang pagpupulong.

“So, we want to be in the same place so that the cost of medicines is a little too high, it’s not a little too high, it’s too high. Kailangan natin maibaba ang presyo to true generic. So, if we produce it locally, we are going to bring down, but we have to get the accreditation, we have to get the authority to be able to produce those drugs and to be able to distribute them as quickly as possible,” aniya pa rin.

At upang magawa ito, winika ng Pangulo na kailangang hikayatin ng pamahalaan ang foreign at local investors na ilagay ang kanilang pera sa Philippine pharmaceutical sector sa pamamagitan ng pagpapatayo ng pharma-zones na kahalintulad ng ecozones na mino-monitor at sinusuri ng Philippine Economic Zone Authority (PEZA) kung saan ang mga investors ay nakakukuha ng siguradong buwis at iba pang financial incentives upang sa gayon at maibaba ang halaga ng manufacturing.

“We are talking to foreign, hopefully foreign investors, but we are also talking to the locals. My theory here is that, at the very least, we provide the locals and the foreign investors with an equal playing field. We give everyone a chance to do that. To do whatever they want. But now, it’s not really regulated,” ayon sa Pangulo.

Sinasabing, pinagsama-sama ng Pharma-zones ang mga kompanya na kaugnay sa lahat ng aspeto ng drug manufacturing kabilang na ang “research and development, clinical testing at trials at maging ang regulasyon.”

Sa kabilang dako, dinaluhan naman nina Executive Secretary Lucas Bersamin, Health Secretary Teodoro Herbosa, Budget Secretary Amenah Pangandaman, Special Assistant to the President Antonio Lagdameo, Chief Presidential Legal Counsel Juan Ponce Enrile, Special Assistant to the President for Investment and Economic Affairs Frederick Go, Director General Samuel Zacate of the Food and Drugs Administration at Director General Ernesto Perez of the Anti-Red Tape Authority ang sectoral meeting.

Samantala, sa press briefing sa Malakanyang matapos ang sectoral meeting, binigyang-diin ni Zacate ang paglikha ng pharma-zones na makatutulong na palakasin ang local drug production sa tatlong aspeto na kinikilala ng  PEZA.

“So it will have a role, the FDA will have a role so that pagpasok po ng isang gamot, deretso testing, deretso registration para po magkaroon po ng mabilis at malaki ang lawak ng coverage especially those essential medicines, like for example the generic drugs and the antibiotics that has been approved by the stringent regulatory authority of the different countries,” ayon kay Zacate.

“Napakaganda po ng proyekto ng ating Presidente kasi kung tatlo po iyan, it will give more influx of essential and generic drug. As of now, there are three main, but iyong isa is I think the Clark, but the two has yet to be determined by the PEZA itself kasi hindi pupuwede makapag-determine iyong FDA. We just there to streamline the process,” aniya pa rin.

Samantala, inatasan ng Pangulo ang FDA na gawing “more accessible and efficient” ang drug application process sa pamamagitan ng one-stop shop scheme upang hikayatin kapuwa ang local at foreign pharmaceutical firms na maging bahagi ngi drug manufacturing para gawing mas abot-kaya ang medisina. (Daris Jose)

TINALAKAY ng mga miyembro ng Task Force El Nino, araw ng Lunes ang updates ng interbensyon para sa mga pangunahing sektor at karagdagang aksyon na kakailanganin para paigtingin ang pagsisikap laban sa epekto ng phenomenon at tiyakin ang kahandaan ng bansa lalo na sa mga lalawigan na kasalukuyang apektado ng El Nino.

Base sa pinakabagong assessment ng  Philippine Atmospheric, Geophysical, and Astronomical Service Administration (PAGASA), may kabuuang 41 lalawigan ang kasalukuyang apektado ng El Nino.

Ang mga lalawigan na nasa ilalim ng dry condition ay ang  Batangas, Laguna, Masbate, Oriental Mindoro, Antique, Biliran, Capiz, Cebu, Eastern Samar, Guimaras, Iloilo, Leyte, Negros Oriental, Samar Lanao del Norte, Sulu, Tawi-Tawi.

Ang mga lalawigan naman na nasa ilalim ng dry spell ay ang  Abra, Aurora, Bataan, Isabela, Metropolitan Manila, Occidental Mindoro, Quirino, Rizal, Zambales, and Negros Occidental habang ang nasa ilalim naman ng drought condition ay Apayao, Benguet, Cagayan, Cavite, Ifugao, Ilocos Norte, Ilocos Sur, Kalinga, La Union, Mountain Province, Nueva Ecija, Nueva Vizcaya, Palawan, at Pangasinan.

Sinabi ng PAGASA  ang pagkabawas sa bilang ng mga lalawigan na apektado ng El Nino. Mula sa kabuuang 50 na apektadong lugar base noong Enero 21, 2024 assessment sa 41 apektadong lalawigan.

Gayunman, sa kabila ng pagkabawas, muling inulit ng task force na may pangangailangan na palakasin ang paghahanda dahil sa malakas at mature na El Niño na inaasahan na magpapatuloy hanggang February 2024 at mananatili hanggang March-April-May 2024 season.

Samantala, ang mga pangunahing ahensiya gaya ng Department of Environment and Natural Resources (DENR), Department of the Interior and Local Government (DILG),  Department of Energy (DOE), Department of Health (DOH), at  Department of Agriculture (DA) ay nag-presenta ng situation updates at interbensyon sa water sector, public safety, energy sector, health sector, at food security.

Sa kabilang dako, iniulat naman ng DENR ukol sa  water security na ang dam supply ay nananatiling sapat hanggang Mayo.  Sa kabila ng projection na ito, ang publiko ay pinapayuhan na magtipid sa paggamit ng tubig.

Patuloy naming mino-monitor ng departamento ang water supply sources at tinatrabaho ang pagtatatatag ng alternatibong water sources para mapigilan ang kakapusan sa suplay ng tubig.

Ang DILG, sa kabilang dako ay  patuloy na ipinatutupad ang mga programa at aktibidad ukol sa environmental protection sa  community level, law and order, at  fire safety.

Hinggil naman sa energy security, sinabi ng  DOE na ang interbensyon para tiyakin na sapat ang suplay ng enerhiya ay isinasagawa na.

Kabilang dito ang implementasyon ng transmission projects, siguraduhin ang integridad at maaasahan na power grid, at panawagan sa electric power industryna aktibong makibahagi sa El Nino mitigation efforts.

Samantala, iniulat naman ng DOH na walang disease outbreak sanhi ng  El Nino. Winika pa rin ng departamento na patuloy na tinitiyak nito ang kahandaan ng mga health facilities.

Para naman sa food security, ipinresenta ng DA ang priority interventions nito kabilang na ang water management, social protection para sa mga magsasaka at mangingisda,  kabilang na ang livelihood support at financial assistance, at price monitoring.

Binigyang-diin naman ni Task Force Chair at Defense Secretary Gilberto Teodoro Jr. sa miting ang kahalagahan ng ‘collective effort’ ng iba’t ibang ahensiya ng pamahalaan para tugunan ang epekto ng El Nino.

Nanawagan si Secretary Teodoro sa mga miyembro ng task force na makipag-ugnayan at tiyakin ang ‘coordinated efforts’ hindi lamang para sa El Nino kundi maging sa iba pang emergency at disaster concerns.

Ukol naman sa El Nino Platform, magtutulungan naman ang Department of Science and Technology (DOST) at  Department of Information and Communications Technology (DICT) para tiyakin ang epektibong paggamit ng platform.

Mayroon din aniya na pangangailangan na palakasin ang public information para hikayatin ang mga tao sa preparedness measures.

Ang Task Force El Niño ay muling binuhay at muling binuo sa ilalim ng Executive Order No. 53 na epektibo sa  darating na Enero 19, 2024.

SUPORTADO ni Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr. ang panukalang ituloy ang pagsasanay sa mas maraming manggagawang Filipino sa healthcare at information technology (IT) sectors.

Kailangan na i- require sa mga ito na magsilbi ng dalawa hanggang tatlong taon ‘locally’ bago pa payagan ang mga ito na maghanap ng trabaho sa ibang bansa para tugunan ang human capital flight sa mga naturang sektor.

“It’s fine [because] if they find jobs abroad, that’s good for them. But the problem is tayo dito, we lose the talent that we train… that we took through the certification system,” ayon sa Pangulo sa idinaos na 5th meeting kasama ang Private Sector Advisory Council-Jobs Sector Group (PSAC-Jobs) sa Palasyo ng Malakanyang.

“We have to come up with some kind of strategy wherein, let’s say, you provide scholarships and then the scholarship agreement includes that you stay three years. After that then they’re free to go,” aniya pa rin.

Binanggit ng Pangulo ang usapin ng “brain drain” sa healthcare at IT sectors dahil na rin sa parami ng parami ang skilled Filipino workers ang naghahanap ng greener pastures sa ibang bansa, iiwanan ang Pilipinas bitbit ang kakaunting talento para suportahan ang mga industriya.

Tanggap naman ng mga opisyal ng PSAC na ang local labor market para sa mga nabanggit na sektor ay hindi mapapantayan ang malaking sweldo na iniaalok ng mga kompanya at healthcare facilities sa Estado Unidos, UK, Australia at Europa at ang estratehiya ng Pilipinas ay marapat lamang na nakatuon sa ipagpapatuloy ng pagsasanay para sa mga bagong manggagawa.

“I think what we can do is to continue to offer certificate programs and train their skills. I think we can do that. There’s no way for us to retain them,” ayon kay Teresita Sy-Coson of SM Investments Corp, ipinresenta ang panukala sa ngalan ng PSAC Jobs sector.

“Even in the digital, if we train them naman in the cybersecurity or in whatever advanced technology, they’ll also leave. If only we can get them for two years, good enough na rin,” ayon kay Coson.

Ipinanukala rin ng PSAC-Jobs na mas palakasin at pagtibayin ang naunang direktiba ni Pangulong Marcos na iprayoridad ang paglikha ng isang “coordinated game plan” kung saan ang DOH, CHED, DMW at DFA ay maaaring makipag-negotiate sa ibang bansa hinggil sa pag-hire ng mga manggagawang Filipino.

Nauna nang inatasan ni Pangulong Marcos ang DOH, CHED, DMW at DFA na makipagtulungan sa pakikipagnegosasyon sa posisyon na palakasin kasama ang foreign governments kaugnay sa naturang isyu.

Winika ng PSAC na ito’y hakbang para sa tamang direksyon.

Tinuran pa nito na ang human resources ng DOH para sa healthcare master plan ay dapat na suportado, ipnanukala na dapat na iprayoridad ng pamahalaan na makipag-usap sa ibang bansa Canada, US at Australia.

“This includes requiring them to adopt a hospital or a school, invest in them so that they can participate in the country’s labor force and afterwards require the graduates to stay in the Philippines for at least two years before they could seek employment overseas,” ayon sa PSAC.

“Such scheme, could give the country at least some period of time to sustain the country’s supply of workers,” ayon pa rin sa PSAC.

Samantala, sa usapin naman ng employment situation sa bansa, iniulat ng Philippine Statistics Authority (PSA) na ang bilang ng mga ’employed Filipinos’ ay umabot na sa 50.52 million noong December 2023, na may 0.88 million jobs na nalikha simula pa noong November 2023.

Ang unemployment rate ay bumaba naman noong December 2023 sa pinakamababang rate nito simula noong April 2005.  (Daris Jose)