SINERTIPIKAHAN ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. bilang urgent ang pagpapasa ng House Bill No. 10800 o 2025 General Appropriation Act (GAA) ng Senate of the Philippines.

Sa isang liham na naka-addressed kay Senate President Francis Escudero, may petsang October 29, sinertipikahan ni Pangulong Marcos ang pangangailangan ng pagsasabatas ng GAA, na magpo-provide para sa panukalang P6.352 trillion national budget para sa 2025.

Ito ay “to ensure the uninterrupted operation of critical government functions, guarantee the allocation of fiscal resources for vital initiatives, and enable the government to adeptly respond to emerging challenges.”

Ipinaabot din ang mensahe kay House Speaker Martin Romualdez.

Ang panukalang 2024 national budget ay 9.5% mas mataas kumpara sa P5.268 trillion ngayong taon.

Ang batas na naglalaman ng national budget ay dapat na aprubado at nilagdaan ng Pangulo bago pa magtapos ang fiscal year para maiwasan ang reenacted budget para sa susunod na taon.

Inaprubahan naman ng Mababang Kapulungan ng Kongreso ang P6.352-trillion budget para sa 2025 sa pangatlo at pinal na pagbasa noong Setyembre 25.

May 285 mambabatas ang bumoto pabor sa House Bill No. 10800, habang tatlo naman ang bumoto kontra rito.

Ang pag-apruba ay ginawa ng DBM matapos na isertipika ni Pangulong Marcos na urgent ang nasabing batas.

Ang pagsusumite ay nangyari habang ang Kalakhang Maynila ay nasa ilalim ng Tropical Cyclone Wind Signal No. 2 bunsod ng Severe Tropical Storm Kristine (international name: Trami). (Daris Jose)

KAPWA minarkahan ng Pilipinas at Türkiye ang 75 taon ng diplomatic relations sa pagtatanim ng 75 myrtle seedlings, simbolo ng matibay na commitment sa bilateral ties sa mga darating na taon, ayon sa Turkish Embassy sa Maynila.

Ang tree planting event, idinaos sa Makiling Botanic Gardens (MBG) sa Los Baños, lalawigan ng Laguna ay bahagi ng serye ng aktibidad ng Embahada para gunitain ang ‘anniversary milestone’ sa pagitan ng dalawang bansa.

“This activity is very important. In our culture, trees and forests are precious because they can perish very fast so for us planting a tree actually is planting the seed of hope for a more bountiful future, a more prosperous future, and a richer environment,” ang sinabi ni Turkish Ambassador to the Philippines Niyazi Evren Akyol.

Sa kabilang dako, sa hiwalay na panayam, sinabi ni Turkish Ambassador to the Philippines Niyazi Evren Akyol na ang kapaligiran at climate action ay ilan lamang sa ‘areas of cooperation’ ng Türkiye na bukas para mas ma-explore kasama ang Pilipinas.

Ang Türkiye aniya, nakaranas ng mapaminsalang wildfires bunsod ng matinding ‘hot at dry weather’ sa nakalipas ay kabilang sa mga bansang ‘highly vulnerable’ sa climate change.

“Both our countries are very active in international fora and all initiatives fighting global warming and climate action— so projects related to climate change present a potential that we would evaluate in the future,” aniya pa rin.

Maliban sa tree planting, sinabi naman ni Makiling Botanic Garden head Juancho na ang aid agency ng Türkiye na Turkish Cooperation and Coordination Agency (TİKA), ay “indicated willingness to support any development” sa nasabing lugar.

Kapag naitulak aniya ang ‘partnership’, sinabi ni Ambassador to the Philippines Niyazi Evren Akyol na ang Türkiye ay magiging pangalawang foreign government na mag- sponsor ng environment project sa loob ng MBG, susunod sa Thailand.

“Myrtle was the chosen seedling for the occasion not only because of its economic importance but its characteristic as a “resilient” plant,” ayon kay Balatibat.

“The Myrtaceae-themed garden will serve as the landmark for the celebration of the 75th diplomatic relations between our two countries. And we are optimistic that this relation will also be a very resilient one, just like the Myrtaceae,” aniya pa rin.

“We hope that there will be a long-term collaboration between our countries, especially for the development of our area here and also for the sake of our Mother Earth,” dagdag na wika nito.

Ang ‘myrtles’ ay binubuo ng shrubs o palumpong at mga puno mula sa pamilya ng Myrtaceae contai, kinabibilangan ng mga kapansin-pansing species gaya ng Philippine Ironwood o Magkono, Rainbow Eucalyptus o Bagras, at endemikong Philippine Teak o Malabayabas.

Ang tree planting event ng TIKA ay sa pakikipagtulungan sa University of the Philippines Los Baños (UPLB)-Makiling Center for Mountain Ecosystems-MBG.

Ang 300 hektaryang MBG ay bahagi ng 4,200 ektarya ng Makiling Forest Reserve. (Daris Jose)

KINUMPIRMA ng Department of Foreign Affairs (DFA) na pinag-usapan ng Pilipinas at Indonesia ang posibleng paglipat ng Filipina death row convict na si Mary Jane Veloso sa Pilipinas para isilbi ang kanyang sentensiya sa pasilidad sa bansa.

Sinabi ng Indonesia media na pinag-iisipang mabuti ng kanilang gobyerno ang posibilidad na payagan ang mga dayuhang bilanggo gaya ni Veloso na bunuin ang kanyang sentensiya sa bansa nito.

Nakiisa naman ang DFA sa sambayanang Filipino sa pagdarasal para sa matagumpay na resolusyon ng kaso ni Veloso.

“one which shall do justice to Ms. Veloso and her family while strengthening the deep bonds of friendship between the Philippines and Indonesia,” ayon sa departamento.

Nauna rito, sinabi ni DFA Undersecretary for Migration Eduardo de Vega na ginagawa nila ang lahat ng kanilang makakaya para iligtas si Veloso, inaresto sa Indonesia noong 2010 dahil sa pagdadala ng suitcase na may laman na 2.6 kilograms ng heroin at kalaunan ay sinentensiyahan ng kamatayan.

Napagtagumpayan naman ni Veloso ang last-minute reprieve mula sa firing squad noong 2015 matapos na arestuhin sa Pilipinas ang babaeng pinaghihinalaang nag-recruit sa kanya.

“Certainly, the Indonesians and the Filipinos have been talking about this for some time and we hope that we’ll come out with a solution, a mutually agreed solution, which will be to the utmost benefit of Ms. Veloso and her family,” ang sinabi ni De Vega.

“We’re also hopeful that we can announce something positive soon,” aniya pa rin.

Sinabi naman ni Atty. Edre Olalia, legal counsel ni Veloso na ito’y isang ‘welcome development’ na dapat na itulak.

“Unique and novel yung situation kaya nagbibigay siya ng bagong pag-asa kasi kung tutuusin mo, kung walang death penalty sa Pilipinas, ano ‘yung susunod na kaparusahan ay ‘yung tinatawag na life imprisonment,” ang sinabi ni Atty Olalia.

“Unique siya, welcome development siya kasi nagbuka eh. Matagal na panahon na nananawagan tayo ng klemensiya sa Indonesia, sa dati nilang presidente, eh ito medyo bumuka. Kasi malinaw diyan sa pahayag na isinasalin na sa Philippine government ang pagpapasya,”ang sinabi pa rin nito.

Ang paliwanag pa ni Olalia na ang kasunduan ay paglipat din ng responsibilidad sa manganagsiwa ng kaparusahan.

Gayunman dahil sa walang death penalty sa Pilipinas, bubunuin ni Veloso ang habambuhay na pagkabilanggo sa kulungan.

“Sa sitwasyon ni Mary Jane, nakalagay doon sa pahayag na inililipat ng Indonesia sa option, o responsibilidad, o pagpapasya ng Philippine government, kung gusto nito magbigay ng klemensiya,” aniya pa rin.

“Pero sa panig ng Indonesia, as far as Indonesia is concerned, tumitindig sila na ‘yung conviction of death penalty ay dapat respetuhin,” ang sinabi ni Olalia.

Samantala, inalis ang death penalty sa Pilipinas noong 2006, sa panahon ng administrasyon ni dating Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo. (Daris Jose)

HINDI NAPAG-USAPAN nina Pangulong Ferdinand Marcos Jr., at US President-elect Donald Trump ang tungkol sa mga Pinoy na ilegal na nananatili sa Amerika.

Nagkausap kasi sina Pangulong Marcos at Trump sa telepono bago pa pumunta sa Virac Sports Complex sa Barangay Francia sa Munisipalidad ng Virac, Catanduanes ang una para mamahagi ng government assistance para sa mga biktima ng pananalasa ng bagyong Pepito.

“We didn’t talk about that, it was just a congratulatory talk, but of course our ambassadors are already working on it,” ayon sa Pangulo.

“Kaninang umaga kaya’t nadelay itong lakad na ito, because i was able to schedule a phone call with president elect Donald Trump, at nakausap ko siya, at kaninang umaga, naaalala naman niya ang PH,” ang sinabi ni Pangulong Marcos, tinukoy si Trump na nakausap niya sa telepono.

Sa ulat, binigyan-diin ni Trump sa kanyang victory speech na isasara niya ang borders ng US at magpapatupad ng mas mahigpit na batas laban sa mga illegal alien.

“We gonna have to seal up those borders, we are gonna have to let people come into our country. We want people to come back in, but they have to come in legally… We are gonna start by putting America first,” ayon kay Trump.

Pinayuhan naman ni Philippine Ambassador to the United States Jose Manuel “Babes” Romualdez ang mga Pinoy na ilegal na nananatili sa Amerika na huwag na nilang hintayin na ma-deport matapos manalo sa katatapos na halalan doon si Trump.

Ayon sa opisyal, 99% ang posibilidad na hindi na papayagang makabalik ng US ang mga ipinapa-deport.

Ayon kay Romualdez, maaaring makipag-ugnayan sa attaché mula sa Department of Migrant Workers at Philippine Embassy sa Washington ang Pinoy na illegal na nasa US.

Gayunman, “payo” lang umano ang tanging maibibigay ng mga ahensiya sa kanila.

Sa kabilang dako, sinabi pa ng Pangulo na hindi siya kundi ang kanyang ina na si dating Unang Ginang Imelda R. Marcos ang kaibigan ni Trump.

“Kilalang kilala niya mother ko. Kinakamusta niya, “How’s Imelda?” ang sabi ko binabati ka nga,” ang sinabi ni Pangulong Marcos.

Pinag-usapan din aniya nila ni Trump ang samahan at alyansa sa pagitan ng Pilipinas at Estados Unidos.

“I expressed to him our continuing desire to strengthen that relationship between our two conuntries which is a relationship that is as deep as it could possibly be. Because it has been for a very long time,” aniya pa rin.

Ipinaalala rin aniya niya kay Trump na ‘overwhelmingly’ ay binoto siya ng mga Filipino sa Amerika.

“I’m sure, maalala niya ‘yon ‘pag nagkita kami at plano kong makipagkita sa kaniya as soon as i can, sabi niya siguro nasa white house na siya bago ako makapunta,” ang winika ng Pangulo.

Para sa Pangulo, ang kanilang pag-uusap ni Trump ay ‘a very good call, very friendly call, very productive.’ at Masaya aniya siya na nagawa ng Paulo ang lahat ng ito sabay sabing “I think President-elect Trump was happy to hear from the Philippines.” (Daris Jose)