Pinagana na ng Department of Labor and Employment (DOLE) ang tracking system para sa lahat ng Overseas Filipino Worker na nakabalik at pabalik pa lamang ng bansa na pawang naapektuhan ng Coronavirus disease-2019 pandemic.

Tinawag ang programa bilang OFW Assistance Information System (OASIS) ang sistema para makapagbigay-alalay para sa maayos na repatriation ng mga manggagawa galing abroad.

Tinatayang aabot sa higit-kumulang 500,000 OFW ang nawalan ng trabaho dulot ng COVID-19.

Nitong March 2020 hanggang mid-May 2020, umabot sa 36,000 ang nakabalik na ng bansa at sumailalim sa mandatory quarantine, pagsasailalim sa rapid testing at kung mag-positibo ay sasalang sa confirmation gamit ang real time polymerase chain reaction (RT-PCR).

Paliwanag ni DOLE Secretary Silvestre Bello III, tinawag na OAISIS ang programa dahil katulad ng dako sa isang disyerto o ilang na lugar kung saan may umuusbong na tubig at halaman ay maghahatid din ng pag-asa sa mga OFWs na muling makasama ang kani-kanilang pamilya sa kanilang mga lalawigan.

Kaya gamit ang sistemang ito, kagyat na matutulungan ang ating kababayan na mahanap kung nasaan siya, mabigyan ng kinakailangang tulong at mapauwi sa bansa.

Pinagagana sa kasalukuyan ang OASIS sa command center ng DOLE sa punong tanggapan nito sa Intramuros, Manila, para sa mga nagbalik-OFW.

Matatandaan na nakarating kay Pangulong Digong Duterte ang hinaing ng mga repatriated OFW na inabot na ng dalawang buwan sa mandatory quarantine sa mga hotel o resort na pinagdalhan sa kanila ng Overseas Workers Welfare Administration.

Binigyan nga ang mga ahensya na may kinalaman sa OFWs ng isang Linggo para mapabalik sa mga probinsya ang mga kababayan natin.

Para hindi na maulit ang nangyari, sa pamamagitan ng OASIS ay maitatala ang lahat ng mga OFW, maisasaayos by batch ang kani-kanilang pag-uwi batay sa destinasyon, mabibigyan ng iskedyul para sa gagawing swab test, maibibigay ang resulta agad-agad, kung negatibo ay mapauwi na sa kanilang pamilya o kung positibo naman ay madala sa quarantine facilities ng pamahalaan.

Kaya para sa mga OFW na magbabalik bansa, kaagad na mag-rehistro sa www.oaisis.owwa.gov.ph.

Mayroong form na kailangang sagutan.

Paalala, importanteng malagyan ng ‘check’ ang tamang kahon na nagsasaad na inyong nabasa, naintindihan at kayo ay nagbibigay pahintulot para sa mga impormasyong inyong ibinigay,.

Kailangan ito bilang pagsunod sa probisyon ng Republic Act No. 10173 o ang Data Privacy Act of 2012.

Magpapadala ng link sa inyong ibinigay na email address na nangangahulugan na natanggap ang inyong pagpaparehistro.

Mabuti naman at naisip na gamitin ng DOLE ang OASIS program para makatulong sa mga repatriated OFW natin, inaasahan na may 40,000 pang magbabalik-Pilipinas na kababayan natin na nawalan ng trabaho.

Ang maayos na sistema ay magbibigay ng magandang pakiramdam sa kanila na inaaruga at nagmamalasakit ang pamahalaan sa kanilang kalagayan.

Karapat-dapat ang mga OFW natin para sa maayos at may sistemang serbisyo dahil umaabot sa US$32.2 Billion ang remittances na ipinapasok nila sa ating pambansang ekonomiya o katumbas ng Php 1.6 Trillion.

Kamakailan ay naimbitahan ang Lawyers for Commuters Safety and Protection (LCSP) ng Quezon City anti-corruption committee chairman, Jano Orate, upang pangunahan ang pagbibigay ng ayuda sa mga jeepney drivers na nakatira sa UP Campus sa QC.

Kasama si Kapitana Zeny Lectura. Ang mga beneficiaries ay ilan sa mga jeepney drivers na napilitan nang mamalimos sa lansangan dahil higit 100 araw na silang walang pasada at walang kita. Sagad na sa pagtitiis at gutom na ang kanilang mga pamilya. Kahilingan nila ay makapasada na.

Ang pinayagan lang kasi ng DoTR sa ngayon ay ang kanilang tinatawag na “modernized jeeps” na gawa ng banyaga o imported. Kung tutuusin ay mini-bus o coaster type naman ang mga ito at hindi naman jeepney.

Mas bulgar nga ang tawag ni DFA Sec. Teddyboy Locsin sa mga ito na para raw “inflated condoms” ang itsura. Sabi rin ni Sec. Locsin, dapat nga payagan na ang mga iconic jeeps na pumasada.

Nangako naman ang DoTR na pag-aaralan pa rin nila kung papayagan na nga ang mga ito.

Ano ba talaga ang dahilan na ayaw pa payagan! Mapanganib ba ang sumakay sa mga tradisyonal na jeep sa ngayon?

Ayon sa ilang eksperto mas mapanganib nga ang hawaan sa mga kulong na sasakyan tulad ng mga mukhang ‘inflated condoms’ kaysa sa open air na mga sasakyan.

Kaya rin naman ipatupad sa mga jeeps ang social-distancing o physical distancing ng mga pasahero dahil pwede lagyan ng plastic dividers sa pagitan ng mga nakasakay.

Matagal na rin ginagawa ng mga jeeps na bago pa man sumakay ay nagbabayad na ang mga tao sa terminal pa lang para bawas sa physical contacts. At yung mga paglagay ng foot bath at alkohol ay hindi naman mahirap ipatupad.

Mas mahal ang pasahe sa mga mukhang “inflated condons” – P11 pesos samantalang sa traditional na jeep ay P9 pesos lang.  Para sa LCSP mas mainam na payagan pareho na makapasada. Kulang ang public transportation kaya hirap makasakay ang mga pasahero.

Sana kung ano ang tangkilikin ng pasahero ay nasa kanila na yun, sila ang dapat magdesisyon at hindi tama na tanggalan sila ng pagpipilian. Pero teka bakit mga bus na ang pumapasada ngayon sa mga ruta ng jeep?

Ang nangyari tuloy, ilang lokal opisyales ang nagrereklamo dahil daw hindi sila kinunsulta.  Sa motorcycle-taxis naman – may report na raw na sinumite ang Motorcycle-taxi Technical Working Group sa Kongreso tungkol sa isyu na papayagan ba ang service na ito o hindi. April 14 daw kasi nagtapos ang pilot-run kaya depende sa Kongreso kung papayagan bumalik sa kalye ang mga app-based motorcycle-for-hire.

Sumulat na ang inyong lingcod kay Cong. Edgar Mary Sarmiento, ang pinuno ng Technical Working Group sa House of Representatives at humihingi tayo ng kopya ng report kung meron nga ba. Isinusulong ng ilang mambabatas na payagan na ang motorcycles-for-hire para sa mga tumatangkilik ng serbisyong ito basta lang masusunod ang health protocols.

Marahil ay importante itanong sa mga health experts ang mga protocol na ito.  Isyu dito ang social distancing at pag-gamit ng helmet.

Ang helmet kaya ay maaring ma-disinfect kada gamit at malagyan ng plastic cover na proteksyon sa ulo sa loob?  Mga readers ano po ang tingin nyo? (Atty. Ariel Enrile-Inton)